Wykorzystanie prawa

Podjęcie decyzji o zawiadomieniu o przestępstwie

Część  form przemocy doświadczanych przez dzieci w szkole to, w świetle Kodeksu karnego – przestępstwa.
Jeśli dziecko padło ofiarą przestępstwa, rodzice mogą skorzystać z przysługującego dziecku prawa i zgłosić sprawę na policję, do prokuratury czy sądu rodzinnego i nieletnich.
Przed podjęciem decyzji dotyczącej zawiadomienia o przestępstwie, warto skorzystać z opracowanych poradników lub skonsultować się ze specjalistami. Poniżej zamieszczamy listę przydatnych materiałów oraz infolinii.


1. Program profilaktyczny Komendy Stołecznej Policji pt. „STOP przemocy w szkole”.

Wydział Prewencji Komendy Stołecznej Policji uruchomił trzy linie telefoniczne:
(22) 603 67 95
(22) 603 68 48
(22) 603 76 09
oraz specjalny policyjny numer gadu-gadu 100 997.
Numery te służą do zgłaszania przypadków przemocy rówieśniczej oraz problemów  związanych z przestępczością na terenie szkół.

2. Pomoc w zakresie problemów związanych z cyberprzemocą wobec dziecka można uzyskać na stronie www.helpline.org.pl (wysyłając maila lub dzwoniąc na infolinię 800 100 100)

3. Materiały edukacyjne i wydawnictwa Fundacji Dzieci Niczyje www.fdn.pl/wydawnictwa
Polecamy szczególnie Poradnik dla szkół „Jak reagować na cyberprzemoc”, wydanie II (poprawione),  który można bezpłatnie pobrać ze strony FDN. W Poradniku zostały bardzo rzetelnie i wyczerpująco omówione najważniejsze i najczęściej występujące formy cyberprzemocy. Każda forma przemocy jest przeanalizowana w aspekcie prawnym. Poradnik zawiera przykładowe wzory pism do Sądu, Prokuratury, Policji.

4. Materiały edukacyjne Rządowego Programu Ograniczania Przestępczości i Aspołecznych Zachowań „RAZEM BEZPIECZNIEJ”
Polecamy Poradnik pt. „Jak złożyć zawiadomienie o przestępstwie” , który można bezpłatnie pobrać tutaj

5. Materiał edukacyjny opracowany przez Biuro Bezpieczeństwa i Zarządzania Kryzysowego we współpracy z Komendą Stołeczną Policji pt. „Poradnik dla Pedagogów dotyczący współpracy policji z placówkami oświatowymi”.
Poradnik zawiera sposoby i zasady postępowania w przypadkach zaistnienia różnorakich zagrożeń oraz ryzykownych zachowań wśród uczniów.  W poradniku Rodzice znajdą wiele praktycznych wskazówek. Szczególnie cenny dla Rodziców może okazać się rozdział poświęcony prawom i obowiązkom pokrzywdzonego.
Poradnik można bezpłatnie pobrać tutaj (pdf).

6. Informacyjna strona internetowa www.pokrzywdzeni.gov.pl
Na stronie znajdują się informacje o prawach osób pokrzywdzonych przestępstwem, utworzonych w Polsce Ośrodkach Pomocy dla Osób Pokrzywdzonych Przestępstwem, Informator dla pokrzywdzonego (pdf) oraz baza danych o instytucjach i organizacjach pozarządowych udzielających ofiarom przestępstw wsparcia psychologicznego i informacji prawnej z podziałem na województwa.
Podstawowym założeniem jest, aby strona służyła przede wszystkim społeczeństwu, w tym osobom pokrzywdzonym przestępstwem, a nie profesjonalistom. Dlatego też umieszczane na niej informacje przekazane są prostym, komunikatywnym językiem, zrozumiałym dla wszystkich.

Podejmując decyzję w sprawie zawiadomienia o przestępstwie, warto wziąć pod  uwagę również takie czynniki jak długotrwałość procesów sądowych, odporność psychiczną własnego dziecka (dziecko w wielu sprawach jest przesłuchiwane jako świadek) i odporność własną na stres.
Czasami rodzice muszą wybierać pomiędzy „walką w sądzie” o poszanowanie praw swojego dziecka i sprawiedliwość, a np. zmianą szkoły i „całkowitym odcięciem się” od sprawców przemocy.
W każdej sytuacji rodzice powinni bardzo gruntownie rozważyć wszystkie za i przeciw.


Zawiadomienie o przestępstwie

Jeżeli pokrzywdzonym jest dziecko poniżej 18 roku życia – prawa jego wykonuje przedstawiciel ustawowy albo osoba, pod której stałą pieczą pokrzywdzony pozostaje (art. 51 §2 k.p.k.).

Jeżeli sprawcą przemocy jest osoba poniżej 17 roku życia – działania w sprawie realizuje sąd rodzinny i nieletnich. W przypadku nieletnich sprawców sąd zasądza środki karne, a nie kary.

Przestępstwa ścigane są w różnych trybach.
W zależności od trybu, organy ścigania stosują rożne procedury.

Tryb publicznoskargowy:

  • Przestępstwa ścigane z urzędu – takie przestępstwo ma obowiązek zgłosić każdy obywatel będący świadkiem przestępstwa lub posiadający wiarygodne informacje ; organy ścigania (policja lub prokuratura) zobowiązane są, po uzyskaniu informacji o podejrzeniu popełnienia przestępstwa, niezwłocznie podjąć działania mające na celu wykrycie sprawcy i zebranie dowodów jego winy
  • Przestępstwa ścigane na wniosek – takie przestępstwo może zgłosić każdy, jednak organom ścigania oprócz informacji o przestępstwie potrzebna jest dodatkowa zgoda osoby pokrzywdzonej na podjęcie czynności.
    Jest to tzw. wniosek o ściganie karne lub – w przypadku zawiadomienia o wykroczeniu – żądanie ścigania.
    Wniosek o ściganie musi mieć formę pisemną i jest składany do protokołu przyjęcia ustnego zawiadomienia o przestępstwie. Brak takiego wniosku uniemożliwia wszczęcie postępowania karnego.
    Jeżeli pokrzywdzony przestępstwem ściganym na wniosek jest osobą małoletnią, taki wniosek przyjmuje się od jego przedstawiciela ustawowego lub osoby, pod której stałą pieczą małoletni pozostaje – z reguły jest to rodzic.

Tryb prywatnoskargowy:

  • Przestępstwa ścigane z oskarżenia prywatnego – w przypadku zaistnienia przestępstwa, które ścigane jest z oskarżenia prywatnego, organ ścigania sporządza jedynie protokół przyjęcia ustnej skargi oraz – w razie potrzeby – zabezpiecza ślady i dowody popełnienia przestępstwa. Następnie skarga przekazywana jest do sądu rejonowego właściwego dla miejsca popełnienia przestępstwa.
    W sprawach z oskarżenia prywatnego wszczęcie postępowania sądowego jest uzależnione od wniesienia opłat sądowych. Możliwe jest zwolnienie z opłat ze względu na trudną sytuację materialną (wówczas należy złożyć wraz ze skargą wniosek o zwolnienie z opłat).

Istnieją różne formy zgłaszania zawiadomień.

Zawiadomienie o przestępstwie możemy złożyć bezpośrednio do sądu rodzinnego i nieletnich (właściwego ze względu na miejsce pobytu sprawcy) jak również na policji (która obejmuje działaniem teren, gdzie  popełniono przestępstwo).

Najczęściej spotykaną formą zawiadomienia o przestępstwie jest zawiadomienie złożone w formie ustnej, przyjęte i spisane przez policjanta w odpowiednim protokole. Zgłaszający składa swój podpis na tym protokole.

Kolejną formą zgłoszenia jest zawiadomienie o przestępstwie zgłoszone na piśmie. Zawiadomienie o przestępstwie powinno zawierać jak najwięcej konkretnych informacji.

Podstawowe wymogi takiego zgłoszenia są następujące:

  • oznaczenie organu, do którego jest skierowane
    (oznaczenie jednostki policji lub prokuratury wraz z adresem)
  • dane personalne oraz adres wnoszącego pismo
  • opis sprawy, której dotyczy zawiadomienie
    (w miarę potrzeby z uzasadnieniem)
  • datę i podpis składającego zawiadomienie.

Pismo możemy wysłać pocztą, e-mailem, faksem lub złożyć je osobiście na policji lub w sądzie. Przy tej formie zgłoszenia zostaniemy wezwani w celu złożenia zeznań w charakterze świadka lub też uzupełnienia zawiadomienia.

 Przestępstwa związane z przemocą rówieśniczą »

Przewiń na górę