Interwencja w szkole

Współpraca w wychowawcą i pedagogiem szkolnym

Jeśli z rozmów z dzieckiem wynika, że sytuacja w szkole jest poważna musimy umówić się na spotkanie z wychowawcą. Warto poprosić wychowawcę, aby wyznaczył nam osobny termin spotkania (nie związany z terminem zebrania dla rodziców) i przeznaczył na naszą rozmowę ok. 45 min. Do pierwszej rozmowy warto się wcześniej przygotować np. spisać sytuacje przemocy, o których dziecko nam opowiedziało (ich przebieg, okoliczności), aby nasz problem przedstawić w sposób uporządkowany oraz ustalić między sobą (jeśli oboje rodziców bierze udział w rozmowie), jaki jest podział ról i kto przedstawia daną kwestię.

Podczas spotkania z wychowawcą warto:

1. Przedstawić problem – opisać, jak wygląda przemoc wobec dziecka, podać przykłady konkretnych zachowań krzywdzących dziecko.

2. Opisać, w jakim stanie jest obecnie nasze dziecko – jak reaguje na przemoc, jak przeżywa daną sytuację, jakie myśli mu towarzyszą.

3. Opisać, w jaki sposób dziecko samodzielnie próbowało przeciwstawić się przemocy i jakie działania dotychczas podjęli rodzice.

4. Poprosić o przeprowadzenie dyskretnej diagnozy sytuacji, w celu sprawdzenia, czy przemoc rzeczywiście ma miejsce, kto jest sprawcą, jakie formy przemocy są stosowane wobec dziecka. Diagnoza może polegać na obserwacji klasy przez wychowawcę, ale również zebraniu przez wychowawcę informacji od innych osób (np. od innych nauczycieli, od „pozytywnych, neutralnych dzieci”, od poszkodowanego, z anonimowych ankiet).

Uwaga – jeśli nasze dziecko bardzo boi się reakcji sprawców lub klasy na fakt ujawnienie przemocy, musimy bardzo jasno powiedzieć o tym wychowawcy i poprosić o dyplomatyczne i dyskretne działania. Dzieci w starszych klasach boją się, że koledzy z klasy nazwą ich „skarżypytą i donosicielem”. Dlatego tak ważne jest, aby wychowawca swoim działaniem nie pogorszył sytuacji poszkodowanego. Możemy poprosić wychowawcę, aby nie rozmawiał o tym na forum klasy, a w rozmowach z poszczególnymi dziećmi wyraźnie zaznaczył, że to on zauważył przemoc lub inni nauczyciele zwrócili mu na to uwagę.

5. Wysłuchać opinii, refleksji wychowawcy.

6. Ustalić wspólnie z wychowawcą dalsze kroki.
Uwaga: Jeśli wychowawca nie zaobserwował dotychczas żadnych aktów przemocy lub potrzebuje zastanowić się, jakie podjąć działania – warto dać mu czas do namysłu i obserwacji. Możemy umówić się na kolejną rozmowę np za 1-2 tygodnie, aby wówczas przedstawił nam już konkretne pomysły rozwiązania naszego problemu.

Podczas drugiego spotkania z wychowawcą warto:

1. Wysłuchać relacji wychowawcy.

2. Zapytać o pomysł rozwiązania problemu, plan działania.
Uwaga – nie możemy nastawiać się wyłącznie na to, że wychowawca ukarze sprawców. Jeśli istnieje problem przemocy w klasie, szkoła powinna podjąć interwencję w celu rozwiązania sytuacji kryzysowej. Pełne działania obejmują zarówno wsparcie dla poszkodowanego dziecka jak i zmianę zachowania sprawców oraz klasy. Zwykle takie działania trwają dłuższy czas, ale przynoszą bardziej trwałe efekty.

3. Zadeklarować autentyczną chęć współpracy, być otwartym na sugestie wychowawcy dotyczące zachowania własnego dziecka.
Często wychowawca posiada cenne obserwacje na temat zachowania naszego dziecka, które mogą pomóc nam zrozumieć sytuację i umiejętnie na nią zareagować. Jeśli okaże się, że usłyszymy o pewnych zachowaniach czy nawykach naszego dziecka, które mogą być drażniące dla innych, weźmy je pod uwagę. Wychowawca może też zaproponować nam, abyśmy poszukali dla dziecka wsparcia w poradni psychologiczno-pedagogicznej lub innej instytucji. Skorzystajmy.

4. Ustalić z wychowawcą zasady wspólnego kontaktowania się i informowania o sytuacji (np. mailowo, telefonicznie lub osobiście; raz na dwa tygodnie)
Jeśli wychowawca zdecydował się na przeprowadzenie interwencji w klasie. Powinniśmy wytłumaczyć wychowawcy, że regularny kontakt będzie z korzyścią dla obu stron. Wychowawca może być na bieżąco informowany o samopoczuciu poszkodowanego dziecka i dowiedzieć się, czy jego działania odnoszą skutek. A rodzic, wiedząc, jakie działania interwencyjne są prowadzone w szkole, będzie spokojniejszy i bardziej świadomy do czego zmierza nauczyciel.
Od pierwszej rozmowy z wychowawcą warto notować wszystkie wspólne ustalenia, podejmowane przez wychowawcę działania oraz ich efekty. Notatki te w przyszłości mogą pomóc nam zobrazować, w jaki sposób próbowano rozwiązywać problem przemocy wobec naszego dziecka.
W trakcie prowadzenia przez wychowawcę interwencji w klasie powinniśmy uważnie obserwować nasze dziecko, wspierać je, rozmawiać na temat jego odczuć, pomóc mu wypracować nowe sposoby rozwiązywania sytuacji problemowych (jeśli jest taka potrzeba).

W sytuacji gdy wychowawca „nie widzi” problemu przemocy w klasie, możemy:

  • podjąć jeszcze kilka prób rozmowy, podczas których bardziej szczegółowo opiszemy konkretne sytuacje, jakich doświadcza nasze dziecko lub przygotujemy pisemną relację z przebiegu zdarzeń i poprosimy o rozwiązanie naszego problemu
  •  sprawdzić, czy są inni rodzice, którzy mają ten sam problem, spróbować się z nimi porozumieć i wspólnie umówić na rozmowę z wychowawcą.


Niektóre sytuacje przemocy w klasie są bardzo skomplikowane i trudne do rozwiązania w pojedynkę.
Jeśli widzimy, że sytuacja nie ulega poprawie warto zaproponować wychowawcy wspólne spotkanie z pedagogiem szkolnym.

Pedagog/psycholog szkolny posiada zwykle bardzo duże doświadczenie w rozwiązywaniu trudnych sytuacji wśród uczniów. Jeżeli pedagog wspólnie z wychowawcą opracują plan zaradczy i będą współpracować, istnieje większa szansa, że problem zostanie rozwiązany.

Współpraca z Dyrektorem szkoły

 

Jeśli, pomimo wielokrotnych rozmów z wychowawcą, pedagogiem lub prób rozwiązywania przez nich problemu krzywdzenia, nasze dziecko nadal doświadcza przemocy w szkole, możemy zwrócić się o pomoc do najwyższej instancji w szkole – Dyrektora.

Według Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej i Sportu (Dz.U. z 2003 Nr 6, poz. 69 z późn. zm.) to „Dyrektor zapewnia bezpieczne i higieniczne warunki pobytu w szkole lub placówce, a także bezpieczne i higieniczne warunki uczestnictwa w zajęciach organizowanych przez szkołę lub placówkę poza obiektami należącymi do tych jednostek”.

Zwracając się o pomoc do Dyrektora, mamy co najmniej trzy drogi działania:

1. Bezpośrednia rozmowa
Możemy umówić się na rozmowę z Dyrektorem i przedstawić sytuację / problem swojego dziecka oraz poprosić o podjęcie odpowiednich kroków w tej sprawie. Jeśli dotychczasowa współpraca z wychowawcą i pedagogiem była konstruktywna (wychowawca i pedagog starali się rozwiązać problem, ale sytuacja jest zbyt trudna), możemy umówić się na rozmowę z Dyrektorem i jednocześnie poprosić o obecność na spotkaniu wychowawcy/pedagoga.

2. Pisemny wniosek o objęcie dziecka pomocą pedagogiczno-psychologiczną.
Jedno z najnowszych Rozporządzeń Ministra Edukacji Narodowej z dnia 30 kwietnia 2013 w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach (Dz. Ustaw 7.V.2013 poz. 532) zobowiązuje Dyrektora szkoły do otoczenia szczególną opieką dzieci, które mają trudności związane z przynajmniej jednym z 11 obszarów wymienionych w rozporządzeniu.
Wśród tych obszarów są m.in. sytuacje kryzysowe i traumatyczne, a przemoc rówieśnicza wpisuje się w ten obszar.

Pomoc psychologiczno-pedagogiczna może zostać udzielona dziecku m. in. z inicjatywy rodziców, dlatego jeśli widzimy, że sytuacja naszego dziecka jest bardzo trudna możemy skierować do Dyrektora szkoły pismo z prośbą o objęcie dziecka pomocą pedagogiczno-psychologiczną.

Dyrektor, w odpowiedzi na wniosek rodziców, zwołuje zwykle zespół, który opracowuje program rozwiązania sytuacji kryzysowej.

Dobry plan zaradczy opracowany przez szkołę może obejmować działania w kilku obszarach:

  • wsparcia dziecka poszkodowanego/rodziców dziecka poszkodowanego
  • wsparcia wychowawcy/nauczycieli w rozwiązaniu problemu przemocy w klasie
  • pracy wychowawczej ze sprawcą/sprawcami przemocy i rodzicami
  • pracy wychowawczej z klasą.

Należy pamiętać, że szkole zależy na długofalowej poprawie sytuacji (zarówno ochronie dziecka poszkodowanego jak i zmianie sposobu zachowania sprawców czy klasy).

W związku z tym program może obejmować różnorodne działania i przynieść efekt dopiero po pewnym czasie. Musimy uzbroić się w cierpliwość. Zwykle łatwiej jest poczekać na efekty działań szkoły, jeśli wiemy, jaki plan zaradczy jest realizowany. Możemy zatem poprosić o informacje na temat opracowanego planu działania. Dyrektor powinien nam takiej informacji udzielić.

Przytoczone powyżej rozporządzenie daje rodzicom następujące prawo:

„O ustalonych dla ucznia formach, okresie udzielania pomocy psychologiczno-pedagogicznej oraz wymiarze godzin, w którym poszczególne formy będą realizowane, dyrektor szkoły niezwłocznie informuje pisemnie rodziców ucznia.”

3. Pismo do Dyrektora z prośbą o podjęcie działań w związku z doświadczaniem przez dziecko przemocy w szkole.

Gdy sytuacja jest bardzo poważna, np. nasze dziecko boi się chodzić do szkoły z powodu przemocy, ma objawy psychosomatyczne (bóle głowy, brzucha, bezsenność), unika szkoły, ma myśli samobójcze czy objawy depresji, a dotychczasowe działania szkoły nie przyniosły efektów – możemy napisać pismo do Dyrektora szkoły z prośbą o podjęcie działań w związku z doświadczaną przez dziecko przemocą.

Formułując takie pismo warto:

  • pisać konkretnie, rzeczowo, podając daty, przykłady zdarzeń
  • opisać dotychczasowe działania i uzasadnić, dlaczego nie przyniosły efektu
  • opisać, w jakim stanie znajduje się nasze dziecko
  • unikać języka agresji i żądań natychmiastowej eliminacji sprawców ze szkoły
  • deklarować chęć współpracy.

Pismo trzeba złożyć do sekretariatu szkoły „za potwierdzeniem odbioru”. Dyrektor szkoły zobowiązany jest odpowiedzieć na pismo bez zbędnej zwłoki, nie później jednak niż w ciągu 1 miesiąca.
Do odpowiedzi zobowiązuje Dyrektora Artykuł 237 Kodeksu Postępowania Administracyjnego (Dz.U. z 1960r. Nr 30, poz 788 z późn.zm.), pismo rodzica traktowane jest jako skarga.
Rodzic musi zostać poinformowany o sposobie załatwienia skargi.

Współpraca z Kuratorium Oświaty »

 

Przewiń na górę