Dowiedz się, co się dzieje.
Pierwszy ważny krok, aby pomóc naszemu dziecku to dowiedzieć się się, co się dzieje. Jeśli martwimy się, że nasze dziecko jest prześladowane lub zauważamy jakieś niepokojące sygnały, zapytajmy je delikatnie, co się dzieje. Dzieci prześladowane często boją się powiedzieć, zatem bądźmy cierpliwi. Zachęćmy dziecko mówiąc, że się martwimy o nie, chcemy mu pomóc i wspierać, cokolwiek się dzieje.
„Wydaje mi się że ktoś ci dokucza, to się często zdarza wśród dzieci, martwię się o ciebie, porozmawiajmy o tym… „
„Wydaje mi się, że coś cię gnębi, martwi mnie to, porozmawiajmy…”
Jeśli nasze dziecko nie powie nam wszystkiego od razu zapewnijmy je, że zawsze chętnie je wysłuchamy i że jego sprawy są dla nas bardzo ważne, uważnie obserwujmy jego zachowanie.
To prześladowca ma problem, nie dziecko poszkodowane.
Jedną z ważniejszych rzeczy, którą rodzic może zrobić dla dziecka to zapewnić je, że to nie ono ma problem ze sobą, ale ten, kto stosuje przemoc.
To warto zaznaczyć na samym początku waszych rozmów. Dzieci prześladowane słyszą, że to one są winne, zasłużyły na to, nie znają się na żartach, są sztywniakami.
To jest typowe dla prześladowania, że sprawca chce, aby ofiara wzięła na siebie odpowiedzialność.
Potraktujmy bardzo poważnie to, co dziecko nam opowiada.
Nie obiecujmy przy tym, że zachowamy dyskrecję, ale zapewnijmy je, że nikt nie ma prawa używać przemocy w stosunku do niego. Dlatego pomożemy mu rozwiązać ten problem.
Pamiętajmy!
Żadne dziecko nie jest winne temu, że stało się ofiarą przemocy.
Każdy ma prawo być taki, jaki jest.
Nikt nie ma prawa użyć w stosunku do niego przemocy.
Nie odpowiadaj przemocą na przemoc.
Odkrycie faktu, że nasze dziecko jest ofiarą przemocy w szkole jest dla wszystkich rodziców bolesnym doświadczeniem, możemy czuć się i smutni i bardzo zagniewani, ale dla nas dorosłych ważne jest, aby opanować te uczucia i wspierać rozważnie nasze dziecko, które w tym momencie bardzo tego potrzebuje.
Nie wolno nam stosować przemocy wobec sprawców i zachęcać do tego nasze poszkodowane dziecko. To bardzo ważne, aby nie przysporzyć mu dodatkowych kłopotów.
Rozmawiając z dzieckiem warto:
- wysłuchać je uważnie (nie przerywać, nie pospieszać, sprawdzać, czy dobrze zrozumieliśmy)
- zebrać informacje dotyczące konkretnych zdarzeń i ustalić fakty (można je zapisać)
- zapewnić, że bardzo je kochamy, jesteśmy po jego stronie i nie pozwolimy na dalsze krzywdzenie
- zapewnić o naszej gotowości do pomocy
- pomóc mu uwierzyć w jego możliwości, docenić każdy wysiłek który podjęło; „próbowałeś się bronić, odszedłeś z podniesioną głową, to znak, że się nie boisz, zrobiłeś co mogłeś”
- wesprzeć je, gdy opowiada, że nie umiało sobie poradzić z przemocą kolegów, „to nie jest takie proste, ich było trzech, byłeś w trudnej sytuacji, zaraz wspólnie pomyślimy, co można zrobić następnym razem”
- pozwolić mu na płacz, przeżywanie strachu lub wstydu, uszanować jego lęk i bezradność; „wiem że to było bardzo przykre, nie łatwo jest się bronić, nawet dorośli mają z tym kłopot”
- nie wyśmiewać jego słabości; „a co, ty nie umiesz odpowiedzieć!?”
- nie bagatelizować sprawy „chyba trochę przesadzasz, w szkole tak jest, mi też dokuczali i przestali, nie przejmuj się”
- nie dawać dobrych rad; „zbierz się w sobie i nie płacz! Powiedz im coś do słuchu albo oddaj! No, głowa do góry!”
- nie atakować sprawcy ;”czekaj, ja się z nim rozprawię”
Jeśli z relacji dziecka wynika, że sytuacja nie jest zbyt trudna i dziecko ma szansę samo sobie z nią poradzić, spróbujmy:
- wymyślić z dzieckiem sposoby przeciwstawienia się przemocy (co ma dziecko odpowiedzieć, co zrobić, kogo poinformować w szkole itp.)
- przećwiczyć trudne sytuacje (np. odegrać scenki, w których dziecko ma odpowiedzieć sprawcom coś, co wspólnie zostanie przez was ustalone)
- wesprzeć dziecko (zapewnić je, że będzie umiało sobie poradzić, że wierzymy w jego możliwości, można przypomnieć sytuacje, w których sobie dobrze poradziło i zaznaczyć, że nikt nie ma prawa go krzywdzić)
- zapewnić o swojej gotowości do pomocy w przypadku, gdyby dziecko nie potrafiło sobie samodzielnie poradzić
- sprawdzić, jak radzi sobie z zaczepianiem i ocenić, czy potrzebne są jeszcze nasze działania.
W wielu przypadkach dzieci ze szkoły podstawowej lub gimnazjum nie są jednak w stanie samodzielnie przeciwstawić się powtarzającym się aktom przemocy. Wtedy niezbędna jest nasza interwencja.